انواع کلید های برق

به صورت کلی کلید های برق بصورت مختلفی طبقه بندی می شوند که در زیر به چند مورد از آنها اشاره شده است . بر حسب نوع منبع نیرو که شامل کلیدهای مورد مصرف در برق متناوب (AC) برق مستقیم (DC) و هر دو نوع متناوب و مستقیم (DC و AC ) می شود.

بر حسب نوع اتصال

که شامل کلیدهای برق یک جهته (یک پل، دو پل، سه پل و سه پل و نول ) کلید های برق چند (دو جهته با حالت خاموش، دو مداره تبدیل، تبدیل دوپل، و صلیبی) می باشد. بر حسب روش به کار انداختن کلید که شامل کلیدهای گردان، نوسانی، شستی، تکمه فشاری و کششی می شود.

بر حسب درجه حفاظت در برابر اثر زیان آور آب به داخل کلید که شامل کلیدهای برق بدون حفاظت معمولی، کلیدهای محافظت شده در برابر چکیدن قطرات آب، کلیدهای محافظت شده در برابر نفوذ  آب برحسب روش نصب که شامل نصب رو کار، توکار، نیمه توکار، و تابلویی می باشد. بر حسب فواصل بین کنتاکتها که شامل فاصله معمولی،فاصله جزیی یا مینی ( mini-gap )، فاصله بسیار جزیی (migo-gap) و بدون فاصله (کلیدهای نیمه هادی) خواهد بود.

 بر حسب درجه حفاظت در برابر دسترسی به قسمت های خطرناک و اثرات زیان آور ورود اشیاء جامد خارجی بهدرون کلید به IP2X و IP4X و IP5X تقسیم می شوند. بر حسب روش نصب کلید های برق از نظر طرح ساخت آن که شامل کلیدهایی می شود که پوشش یا صفحه درپوش آن بدون جابجایی هادیها قابل برداشت باشد، و کلیدهایی که پوشش یا صفحه درپوش آن بدون جابجایی هادیها قابل برداشت نباشد.

بر حسب نوع ترمینال به شرح زیر:

• کلیدهای دارای ترمینال پیچدار
• کلیدهای بدون ترمینال پیچی ویژه هادی هایصلب
• کلیدهای بدون ترمینال پیچی برای هادیهای صلب و قابل انعطاف

انواع کلید های برق:

کلید یک پل

از این مدار برای قطع و وصل وسایل الکتریکی و روشن و خاموش کردن لامپها در اتاق های کوچک ، انباری ، حمام ، آشپزخانه و توالت استفاده می شود

طریقه اتصال کلید یک پل

در این مدار ابتدا سیم برق را به کنتاکت تخت فیوز وصل و سپس از کنتاکت سر فیوز به جعبه تقسیم می رود. سیم فاز از جعبه تقسیم به یکی از ترمینال های کلیدهای برق یک پل وصل می شود. از ترمینال دوسیم کلید یک پل، سیم برگشت به یکی از ترمینالهای سرپیچ وصل و سیم نول به ترمینال بدنه ی سرپیچ متصل می شود.

کلید دوپل این مدار در محل هایی که دو دسته لامپ در کنار هم وجود دارد به کار می رود. مانند اتاق های پذیرایی بزرگ که بیش از یک لامپ و یا لوستر دارند که باید در یک زمان یک دسته و زمان دیگر دسته دیگری از لامپها و در موقع دیگر دو دسته لامپها روشن شوند.

طریقه اتصال کلید دوپل

سیم فاز را بعد از عبور از فیوز به جعبه تقسیم برده و از آنجا به پیچ مشترک کلید های برق دوپل که معمولا به رنگ قرمز یا با حرف P مشخص گردیده است وصل می کنیم. از دو پیچ غیر مشترک کلید دو سیم به نام سیمهای برگشت فاز به ته دو سرپیچ برده و به آن وصل می کنیم. سرپیچ ها را از بدنه به طور مستقیم به نول شبکه متصل می نماییم.

چنانچه تعداد لامپها بیشتر از دوتا باشد. سرپیچها به دو دسته تقسیم می شوند که هر دسته دویا چند سرپیچ باهم موازی شده اند. کلید تبدیل از کلید تبدیل برای روشن و خاموش کردن یک لامپ یا یک گروه لامپ از دو نقطه مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا برای راهروها ، راه پله ها و سالن های بزرگ که خروجی های مختلف دارند و نیز واحدهای مسکونی استفاده می شود.

 

بیشتر بخوانید : تفاوت سیم نول و ارت

 

طریقه اتصال کلید تبدیل از کلید های برق

سیم فاز بعد از عبور از فیوز به پیچ مشترک یکی از کلیدها وصل می شود. از دو پیچ غیر مشترک کلید تبدیل دو سیم برگشت به دو پیچ غیر مشترک کلید تبدیل دو سیم می رود. از پیچ مشترک کلید دوم یک سیم به طرف ته سر پیچ برده می شود و سیم نول به طور مستقیم به طرف دوم سرپیچ لامپ متصل می شد.

رله راه پله

این مدار برای خاموش و روشن کردن لامپ راه پله ها از چندین نقطه مورد استفاده قرار می گیرد. طریقه اتصال رله راه پله چون رله راه پله دارای یک کلید سه وضعیتی و یک رله (سیم پیچ) و کنتاکت (کلید) وصل است،باید به صورت زیر عمل کرد:

سیم فاز به مشترک کلید سه وضعیتی وصل می شود و از پیچ شماره یک سیمی به شستی ها برده می شود. برگشتی شستی ها را به رله متصل می کنیم و از طرف دیگر سیم پیچها را به سیم نول وصل می کنیم. از همان نقطه شماره یک به کلید اتصال دهنده رله برده و بازگشت فاز را به ته سرپیچهای لامپ متصل می کنیم.

کلید صلیبی

از این کلید در جاهایی استفاده می شود که بخواهند یک یا چند لامپ از چند نقطه (بیش از دو نقطه) روشن و خاموش کنند. برای این کار ، باید در ابتدا و انتهای مدار یک کلید تبدیل و بین آنها یک یا چند کلید صلیبی قرار داد. طریقه اتصال کلید صلیبی از دو پیچ کلید صلیبی به دو سر یک کلید تبدیل و از دو پیچ دیگر به کلید تبدیل بعدی وصل می کنیم.

معمولا دو پیچ کلید صلیبی را برای ورودی و دو پیچ دیگر را برای خروجی در نظر می گیرندکه در هیچ شرایطی این پیچها به هم ارتباط نداشته باشند. این دو پیچ را می توان بوسیله یک اهم متر تشخیص داد. سپس یک مشترک کلید تبدیل را به فاز و از مشترک کلید تبدیل بعدی به لامپ وصل می کنیم.

کلید فتوسل:

برای روشن و خاموش کردن اتوماتیک لامپهای خیابانها و محوطه های عمومی از این مدار استفاده می شود. در این مدار فتوسل از طریق تقویت کننده به رله ای فرمان قطع یا وصل را می دهد. یک کلید یک پل دوراهه می تواند کل مدار را قطع کند.

در صورتی که کلید وصل باشد اگر با فرمان فتوسل رله نیز وصل شود، کنتاکت باز رله سیته شده و چراغ ها روشن می شوند. در این مدار تقویت کننده نیز باید از طریق شبکه تغذیه شوند. دیمر وسیله ای است که توسط آن می توان شدت نور لامپ را کم یا زیاد کرد. دیمر معمولا در سالن های نمایش مورد استفاده قرار می گیرد.

طریقه اتصال دیمر ابتدا سیم فاز به ترمینالی که فیوز داخل دیمر پشت آن قرار دارد، وصل می شود. سپس از ترمینال دیگر دیمر سیم برگشت فاز به سرپیچ لامپ می رود. سیم نول نیز مستقیما به سرپیچ وصل می شود.

کلید کولر

از این کلید برای روشن و خاموش کردن کولر و تغییر دور موتور آن و خاموش و روشن کردن پمپ کولر استفاده می شود.

طریقه اتصال کلید کولر از کلید های برق

فاز را به پیچ کلید های برق یک پل روشن و خاموش برده و همان محل به کلید های برق  یک پل پمپ اتصال می دهیم. از پیچ دیگر کلید پمپ سیمی به پمپ کولر برده و طرف دیگر پمپ کولر را به سیم نول وصل می نماییم. برگشت فاز از کلید های برق روشن و خاموش به مشترک کلید تبدیل برده می شود. از دو پیچ غیر مشترک کلید های برق تبدیل به موتور کولر سیم کشی می نماییم و یکی را به Hi تند و دیگری را به Lo کند وصل می کنیم و Com مشترک موتور کولر را به سیم نول اتصال می دهیم.

رله ضربه ای برای راه پله ها و محل هایی که مصرف کننده باید از چندین محل خاموش و روشن شود مورد استفاده قرار می گیرد. بدون اینکه زمان مطرح باشد یعنی به طور اتوماتیک مدار قطع نشود.

طریقه اتصال رله ضربه ای

بعد از اتصال فاز به شستی ها سیم بازگشتی از همه آنها به بوبین رله وصل می شود و طرف دوم سیم پیچ رله مستقیما به نول اتصال پیدا می کند. در ضمن سیمی را از فاز به یکی از پیچ های کلید های برق رله اتصال داده و بازگشت آن را به ته لامپ می بریم. ترمینال دیگر سرپیچ توسط سیمی به طور مستقیم به نول متصل می شود

سیم کشی و برق کاری پروژهای ساختمانی از استاندارد خاصی تبعیت می کند. که توسط سازمان نظام مهندسی اعلام شده است. کلیدهای برق را بدون توجه به ارتفاع و فاصله نمی توان نصب کرد. بسیاری از حوادث غیر مترقبه در ساختمان ها به دلیل عدم رعایت اصول استاندارد به وجود می آید برای اینکه دچار حریق و برق گرفتگی نشوید باید از ابتدا اصول استاندارد را رعایت و از پیمانکاران مجرب کمک بگیرید.

برق کاران تجربی و بدون داشتن گواهینامه های معتبر از قوانین جدید نصب کلیدهای برق آگاه نیستند و مهارت لازم در سیم کشی و نصب قوطی برق را ندارند. کمترین خطا در نصب کلیدهای برق و سیم کشی آن می تواند موجب آتش سوزی در مدار شده و جان افراد را به مخاطره بیندازد. همچنیم عدم رعایت اصول استاندارد موجب دوباره کاری در هزینه ها و انجام کارها از ابتدا خواهد شد