آسیب های وارده از طریق شبکه های فشار ضعیف و ۲۰کیلو وات از دو منظر قابل بحث و بررسی می باشد:
- آسیب به تجهیزات
- آسیب به نیروی انسانی
فصل مشترک بین این دو دسته اسیب و خسارات ، خطای اپراتور میباشد.
هر ساله استفاده از تجهیزات برقی و شبکه ها به صورت روز افزونی افزایش می یابد و به همان نسبت نیز خطرات آن بیشتر و بیشتر می شود. پیشگیری از آسیب های شبکه های فشار ضعیف و ۲۰کیلو وات که در این رابطه باید موارد ذیل را باید رعایت کرد
- تشکیل کلاس های آموزشی و دانش شغلی مطابق استانداردهای بینالمللی
- اجرای قاطعانه قوانین
در تحلیل اتفاقات ناشی از برق ، بیشترین حوادث در سالهای اخیر مربوط به سیستم ۲۰کیلوولت میباشد. که بیشتر این حوادث در ساعات غیر اداری و روزهای تعطیل بوقوع پیوسته است. نکته دیگر در این زمینه اجرای شبکههای زمینی و کابلهای خودنگهدار و شبکه الیآرم به طریق اضافهکردن کراس آرم کمکی در زیراکس آرم اصلی در کوچههای همعرض میباشد. که فرد برقکار براحتی میتواند روی آن قرار گیرد و طناب کمربند ایمنی خود را بر کراس آرم بالایی ببندد و به راحتی مشغول به کار شود. و نیز نصب پایههای ترانسفورماتور بصورت دروازهای و رفع خطرکردن از کراس آرم و سکوی کت اوت ۲۰ کیلوولت از روی فضای پشتبام های مجاور ترانسفورماتورها میباشد. و مورد دیگر مربوط به عبور خطوط ۲۰ کیلووات از پیچ و خم کوچه های هم عرض می باشد. که میتوان بجای کراس آرم و مقره بشقابی از مقرههای آویزی بدون کراس آرم با آرایش عمودی که به تیر بسته میشوند استفاده کرد.
جهت دستیابی به یک شبکه خوب باید در طراحی و انتخاب تجهیزات و سپس اجرای طرح ها از متدهای کاملاً فنی و اقتصادی بهره گیری کرد و با یک برنامهریزی دقیق و مشخص و همراه با سرویس و نگهداری صحیح از حوادث و اتفاقاتی که منجر به خاموشی ناخواسته میگردد حتیالامکان جلوگیری شود.
۱- راه های مقابله با کاهش میزان خاموشی و پیشگیری از خسارات جانی و مالی
۲- مطالعه وطراحی دقیق، صحیح وبهینه روی شبکه توزیع
۳- استفاده از تجهیزات مناسب واستاندارد شده بر اساس وضعیت هر منطقه
نوسازی بر روی شبکه ها بر اساس روشهای استاندارد شده از قبیل استفاده از جدول نصب وایستایی شبکه و پایه بهینه نمودن روش تهیه نقشه های مسیر ها ونقاط مانوری توسط کامپیوتر و تشکیل بانکهای اطلاعاتی و آموزش دادن پرسنل مربوطه . جمع آوری ومطالعه مداوم روی سیستمهای حفاظتی موجود روی شبکهها و پستهای توزیع برق بکارگیری امکانات وابزار آلات مناسب بمنظور ایمنی پرسنل وتجهیزات استفاده از فیوز و المنت های مناسب واستاندارد شده با در نظر گرفتن کردینه شبکه و انشعابات مربوطه
برنامه ریزی در جهت سرویس و آزمایش سالیانه روی تجهیزات و رله های عمل کننده مطالعه وبکار گیری روشهای علمی جهت جلوگیری از فرسودگی تجهیزات شبکه ارائه آموزشهای فنی و ایمنی تخصصی به پرسنل مربوطه و تامین جانی و مالی آنها پاسخگو بودن مسئولین زیربط در کلیه موارد
بکارگیری دستورالعملهای لازم و اجباری ایمنی و فنی و تخصصی استفاده از مجوز انجام کار مناسب قبل از شروع بکار گروههای تعمیراتی و نوسازی وجود واحد کنترلکننده کار مطابق مجوز انجام کار برق گرفتگی از دو طریق به وجود می آید:
۱ـ تماس شخص با سیم برقدار
۲ـ تماس با جسم رسانایی که برقدار شدهباشد که به دو صورت بوجود میآید یکی در مدار باز ولتاژ ۲۲۰ ولت که معمولاً در محل کار و خانه وجود دارد و دیگر یک شیء فلزی که خوب زمین نشده باشد و در معرض میدان مغناطیسی ناشی از خطوط هوایی انتقال نیرو قرار گیرد.
بیشتر بخوانید : ترمینال های فشاری یا Push in چیست؟
برق گرفتگی
در مدار فشار ضعیف و فرکانس معمولی مقاومت اصلی بدن همان مقاومت سطح تماس بدن و سیم برق است. حال آنکه در مدار فشار قوی چون ولتاژ فوراً باعث شکافتن پوست میشود تنها مقاومت داخلی بدن جریان را محدود میکند. با افزایش فرکانس پوست بصورت شنت خازنی درآمده و بیشتر جریان از سطح بدن عبور میکند و خطر مرگ ناشی از آسیب اعضاء داخلی بدن کاهش مییابد. انرژی الکتریکی علاوه بر مزایایی که دارد خطرات فراوانی نیز دارد در صنایع و تجهیزات برقی رعایت اصول ایمنی و حفاظت از افراد باید در راس امور قرار بگیرد اگر جریان برق از بدن عبور کند باعث شوک الکتریکی خواهد شد این حالت می تواند از بروز شوک تا سنکوب و مرگ تغییر داشته باشد
آستانه های جریان :
عامل تعیین کننده شدت برق گرفتگی میزان جریان است نه ولتاژ به همین علت به چهار آستانه جریان اشاره میشود که شامل :
دریافت :
این حد جریانی است که در آن انسان احساس سوزش خواهد کرد.
رهایی :
در این حد جریانی احساس سوزش به احساس ناراحتی همراه با گرفتگی عضلات تبدیل میشود، تا جایی که فرد قادر به رها کردن سیم برقداری که در دست گرفته نیست و این بیشترین جریان بی خطر است که فرد میتواند تحمل کند.
آستانه فلج تنفسی :
در این جریان شخص کنترل ماهیچه های اصلی بدن را از دست میدهد و اگر جریان از عضلات تنفسی عبور کند آنها را از کار انداخته و باعث قطع تنفس میگردد و شدت آن ۳۰ میلی آمپر است
آستانه تشنج قلبی:
اگر جریان افزایش یابد قلب از کار افتاده و دچار تپش غیر قابل کنترل میشود و اگر جریان در حال گذر از حالت انقباض به حالت استراحت از قلب عبور کند تشنج قلبی رخ میدهد که مقدار آنکه همان زمان عبور جریان از بدن میباشد.
صدمات ناشی از برق گرفتگی:
سوختگی:
سوختگی در اثر برق با دیگر سوختگی ها تفاوت دارد این سوختگی می تواند به قدری عمیق باشد که به استخوان و مفاصل برسد. کناره های محل سوختگی به شکل سفید و بی خون می شود سوختگی در اثر برق باعث گرمای بیش از حد عضلات شده و آن ها رافاسد می کند که اگر زیاد باشد باعث مسمومیت کلیه ها شده و در نهایت منجر به مرگ می شود
صدمه به قلب
برق گرفتگی موجب ایجاد ضربان های غیر عادی و و ناهماهنگ می شود در صورتی که لرزش بطن به وجود بیاید ممکن است منجر به از کار افتادن قلب و مرگ شود
صدمه به سیستم اعصاب و تنفس
برق گرفتگی با ولتاژ بالا مرکز تنفس واقع در پیاز نخاع را نابود می کند و بدون آن که قلب از کار بیفتد مرگ در اثر تورم ریوی اتفاق می افتد گاهی در اثر جریان برق روی عضلات استفراغ های پی در پی ایجاد می شود که می تواند باعث خفگی شود.
سخن آخر
در نهایت باید گفت که مخاطراتی که فشار الکتریکی ضعیف تولید می کند بسیار وسیع است و این در حالی است که عده ای فکر می کنند فقط برق فشار قوی خطرناک است و می تواند تلفات جانی داشته باشد برق گرفتکی اغلب با لمس وسایل الکتریکی در حین کار و بدون اطلاع قبلی اتفاق می افتد برای جلوگیری از این حوادث باید وسایل الکتریکی با دقت و طبق استاندارد ساخته شوند و در محل مناسب نصب و درست استفاده شوند.اگر اقدامات پیشگیرانه انجام نشود در صد مخاطرات به شدت افزایش پیدا می کند