کلید اتوماتیک فشار ضعیف

همان طور که در مبحث کلید فشار قوی اشاره کردیم کلیدها وسیله ارتباط سیستم های مختلف می باشند و موجب قطع و عبور جریان می شوند. برای حفاظت تأسیسات روشنائی، برق صنعتی، سیم و کابل و ماشین آلات در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه از فیوز کلید فیوز و کلیدهای اتوماتیک (کلید اتوماتیک فشار ضعیف) استفاده می شود. ولی به دلیل برخی محدودیت‌ها نمی‌توان از  همیشه حفاظت کلید-فیوز و فیووز استفاده کرد. همچنین زمانی که نیاز به قطع سه فاز به صورت همزمان باشد نمی توان از فیوز و کلید فیوز استفاده کرد.

در برخی موقعیت ها نیز همچون افزایش یا کاهش ولتاژ شبکه باید قطع و آلارم های لازم ایجاد شود و یا کنتاکت ها ، سیگنا ل ها را قطع و وصل و فرمان صادر کنند. در این صورت باید از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف استفاده کرد.

مزایای کلید اتوماتیک فشار ضعیف

کلید اتوماتیک پس از قطع مدار در اثر جریان زیاد و یا هر عامل دیگری بلافاصله مجددا آماده بهره برداری می باشد. با کمک کنتاکتهای فرعی که در آن بکار رفته می توان وضعیت کلید را در هر حالت (قطع، وصل یا وقوع خطا) توسط سیگنال تعیین و در اطاق فرمان منعکس کرد. ساختمان این کلیدها به شکلی  است که اگر کلید را بر روی یک مدار اتصال کوتاه شده ببندیم، در ضمن عمل بسته شدن، رله اضافه جریان کلید بسرعت وارد عمل شده و مدار را قطع می کند.

کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف

از انواع کلیدهای فشار ضعیف می توان به کلیدهای زیراشاره کرد:

• کلیدهای اتوماتیک کمپکت  (Moulded case circuit breaker:M.C.C.B)
• کلیدهای اتوماتیک هوایی  (Air circuit breaker:A.C.B)
• کلیدهای مینیاتوری  (Miniature circuit breaker:MCB)
• کلیدهای حافظ موتور  (Motor protection circuit breaker:M.P.C.B)
• کلیدهای محافظ جان  (Residual current circuit breaker:R.C.C.B )

تفاوت کلیدهای اتوماتیک و کلیدهای غیر اتوماتیک:

کلید های اتوماتیک دارای  سه کنتاکت قدرت، تعدادی کنتاکت کمکی و کنتاکت های جرقه گیر می باشند. این کلید ها درزیر رنج ۱۲۵ آمپر دارای حفاظت اضافه بار با قابلیت تنظیم هستند و حفاظت اتصال کوتاه در آن ها به صورت ثابت می باشد.

کلیدهای اتوماتیک به کلیدهایی گفته می شود که دارای رله هستند،  و هر کدام برای کاربردهای مخصوصی مورد استفاده قرار می گیرد. بطور مثال کلیدهای اتوماتیک هوایی دارای رله های بسیار هوشمندی هستند و این رله ها از نوع رله های الکترونیکی هستند، اما کلیدهای غیر اتوماتیک کلیدهایی هستند که صرفا”برای قطع و وصل مورد استفاده قرار میگیرد و بدون رله هستند.

بیشترین توسعه ای که روی کلیدهای فشار ضعیف انجام میدهند رویcurrent limiting است که هر چه این خاصیت بیشتر شود کلید گرانتر میشود.این خاصیت مستقیما”به زمان قطع کلید بستگی دارد. معمولأ در کاتالوگ کلیدهای فشار ضعیف دو مشخصه فنی به نامهای Icu و Ics مشخص شده اند که دانستن مفهوم آنها در انتخاب کلید مهم است. Icu: جریان اتصال کوتاهی که کلید تنها یکبار بدون انکه آسیبی ببیند قادر به قطع آن می باشد و برای دفعات بعدی نیاز به تعمیر و سرویس و یا تعویض دارد. Ics : جریان اتصال کوتاهی که کلید به دفعات قادر به قطع آن می باشد بدون اینکه آسیبی ببیند و یا نیاز به تعمیر و یا تعویض پیدا کند.

بیشتر بخوانید : کلید فشار قوی

کلیدهای اتوماتیک کمپکت:

Iu جریان دایم ، نرم این کلیدها از۱۶۰A تا ۱۶۰۰A است اما این کلیدها حداکثر تا ۳۲۰۰A ساخته می شوند. فریم این کلیدها با افزایش جریان نامی آنها بزرگ می شود. بطور مثال کلیدهای کمپکت ساخت شرکتABB،تیپ Isomax ان از ۱۲۵A تا ۳۲۰۰A ساخته می شود.

این کلیدها از نوع خاصی قالب های تزریقی تولید می شوند و کوچک بودن آن از جمله مزیت های این کلید ها محسوب می شود و از معایب آن می توان به عدم امکان تعمیر آنها و کم بودن قدرت قطع آن نسبت به کلید های هوایی اشاره کرد.

کلیدهای هوایی :

این کلیدها از انواع دیگری از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند که در آن آمپراژ بالا مورد استفاده قرارمی گیرند. کلیدهای هوایی دارای رله هایی که در داخل خود کلید جاسازی شده اند(Built-in) می باشد. ویژگی این رله ها خاصیت تاخیری یا Time Delay آنهاست که عنصر اصلی در تامین Selectivity از طریق صدور فرمان قطع با تاخیر می باشند.

به این معنی که اگر خطایی در یک فیدر خروجی رخ داد، ابتدا کلید خروجی قطع شود و تنها در صورت تداوم خطا روی مدار و عمل نکردن کلید خروجی، کلید ورودی با تاخیر کل تابلو را بی برق می کند. اهمیت این موضوع در این است که در صورت وقوع خطا در یکی از خروجیها کل تابلو بی برق نشود. این کلیدها  در رنج آمپری بالا طراحی و قابلیت تعمیر دارند و قدرت قطع بالاتری نسبت به کلیدهای کمپت دارند از معایب این کلید ها می توان به ابعاد بزرگ آن اشاره کرد.

کلیدهای مینیاتوری :

از انواع کلیدهای فشار ضعیف که معمولأ در جریانهای پایین و در تابلوهای روشنایی وتاابلوهای توزیع با توان کم و یا جهت حفاظت مدارات کنترل و فرمان تجهیزات و تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می گیرد. جریان قطع اتصال کوتاه این کلیدها معمولأ چندان بالا نیست.حداکثر جریان مورد استفاده با کلید مینیاتوری ۱۰۰A است و همینطور جریان قطع اتصال کوتاه این کلیدها بصورت نرم ۱۰KA و حداکثر ۲۵KA است.این کلیدها دارای دو نوع کاربرد صنعتیIEC60947 وکاربرد مسکونیIEC60898 هستند.

کلیدهای حافظ موتور :

همانگونه که از اسم این کلیدها معلوم است این کلیدها برای حفاظت موتورها بسیار کاربرد دارند،این کلیدها معمولا” تا۱۰۰A و ۱۰۰KA ساخته میشوند و برای موتورهای تا ۵۵KW مناسب هستند.

کلیدهای حافظ جان :

برای محافظت از جان انسان ها در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی ( محافظ جان ) استفاده می شود . این کلیدها که براساس حساسیت خود به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شوند.

اساس کار کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی :

مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید می باشد به طوری که اگر جریان نشتی در مداری که کلید در آن واقع شده است بیشتر ازحساسیت کلید باشد کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می نماید از مزایای دیگر استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر وجود جریان نشتی می باشد .

مشخصات کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی :

دمای کاری کلیدها جهت قطع جریان نشتی متناوب از ۲۵- تا ۴۰- درجه سیلسیوس و با قدرت اتصال کوتاه ۶ تا ۲۵ کیلو آمپر می باشد .جهت حفاظت کـلـیـدهـا و مـدار مصرفی در مـقـابـل اتصال کوتاه و اضافه بار بایستی فیوز پشتیبان با توجه به جریان نامی کلید و مشخصات ارائه شده در کاتالوگ نصب گردد .

کلیدها با جریان نامی ۱۲۵-۱۶ آمپر تولید می شوند .

کلیدها جهت استفاده مشترکین تکفاز ( خـانـگی ) بـه صورت دو پـل ( فـاز + نـول ) و مشترکین سه فـاز ( صنعتی ) به صورت چهار پل ، که  می تواند همراه با نول و یا بدون نول  بکار رود . میزان جریان قطع خودکار کلیدها ( حساسیت ) از ۱۰ میلی آمپر تا ۵/۱ آمپر ، و مدت زمان قطع حداکثر ۲۰۰ میلی ثانیه است . باتوجه به موقعیت نصب ، سیم های ورودی و خروجی می توانند از بالا و یا پائین به کلید متصل شوند که این امر در کارکرد کلید اثری نخواهد داشت. درجه حفاظت کلیدها برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی برابر با IP 40 می باشد.کلید عملیات نصب و رفع نقص بایدتوسط متخصص انجام شود .

ترمینال های ورودی و خروجی کلیدها باتوجه به آمپر کلید برای بالاترین قطر کابل یا سیم در نظر گرفته شده و از این نظر مشکلی وجود نخواهد داشت .همراه با کلید امکان استفاده از کنتاکت کمکی نیز وجود دارد .