در طی تابستانهای بسیار مرطوب، آب جذب شده میتواند مغزی کنف طناب فولادی آسانسور را متورم کند. این باعث میشود طناب فولادی آسانسور رشتههای سیمی خود را به بیرون فشار دهد که همین مسئله موجب افزایش قطر طناب شده و در نهایت موجب کاهش طول آن میگردد.
این حالت دقیقاً متضاد کش آمدن (Stretch) است که در رشتهها به مغزی فشار میآورند و قطر طناب کاهش و طول آن افزایش مییابد. این تورم میتواند در طناب فولادی گاورنر بسیار آشکارتر باشد، در حالی که مطابق استاندارد انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) طناب گاورنر را نمیتوان در محل روغنکاری نمود.
عجیب نیست که ببینیم شکل طناب فولادی گاورنر به صورت یک بطری نوشابه درآمده است، یعنی در برخی نقاط طناب کلفتتر و در برخی نقاط باریک شده است. این باریک و ضخیم شدن میتواند حتی فلکه کشش گاورنر را از جا بلند کند. با تغییر فصل طناب فولادی آسانسور خشک میشود و مغزی آن جمع و منقبض میشود که در نتیجه رشتههای طناب کش میآیند و به فلکه اجازه میدهند تا به پایین بیفتد.
(همین حالت برای طنابهای جبران میتواند اتفاق بیفتد، گرچه با روغنکاری آنها میتوان از وقوع این حالت جلوگیری نمود.) در این جا می توان یک سوال را مطرح ساخت:
– آیا روغنکاری بیش از حد همان اثر رطوبت و نم را روی مغزی میگذارد و به همان صورت باعث کش آمدن و جمع شدن طناب میشود؟ در پاسخ باید گفت: خیر، روغن به داخل کنف نفوذ نمیکند، بلکه بین الیاف مینشیند، آنها را احاطه کرده و در برمیگیرد.
اگر چه کنف آب را جذب میکند و باعث انبساط مغزی میشود. تنها تاثیر روغنکاری بیش از حد پاشیده شدن روغن به سقف و دیوارههای موتورخانه است. مشکل سرخوردگی نیز ممکن است مشاهده شود و طنابها مانند شلنگهای لاستیکی سیاه به نظر بیایند.
بیشتر بخوانید : زنجیرها و کابل های جبران آسانسور
طناب فولادی آسانسور و تماس مستقیم با آب
در استاندارد ASME هیچ چیزی در مورد شرایطی که طناب فولادی بر اثر پر شدن چاهک از آب و یا پاشیده شدن آب با آبپاشها خیس شود، وجود ندارد. تجارب مهندسی و بررسی صحیح، جوابهایی را به سوالات زیر دیکته میکند:
– آیا طنابها به طور دائمی خراب میشوند؟
بله. پیشبینی میشود طناب فولادی آسانسور خیس شده عمر بسیار کوتاهی داشه باشند. روشهایی که موجب پیشگیری از مشکلات ناشی از نفوذ بخار و رطوبت به داخل کنف میشود، نمیتواند طنابی را که خیس شده است را نجات دهد. حتی وقتی که یک قسمت از طناب در تماس با آب قرار دارد مغزی کنف به مانند فتیله آب را به سایر نقاط طناب فولادی آسانسور میکشد و تجزیه آغاز خواهد شد. حرکت کابین و نیروی جاذبه موجب شتاب یافتن این پروسه میشود.
– مشکلات ناشی از طنابهای فولادی مرطوب چیست؟
قطر طناب منبسط شده و طول آن کوتاه میشود و باعث بلند نمودن گاورنر و فلکههای جبران میشود. طنابهای مرطوب بر هم ترازی کابین با طبقات تاثیر منفی میگذارد. روغنکاری بیش از حد ولی بیفایده تنها میتواند موجب سرخوردگی و سیاه شدن طناب فولادی آسانسور شود.
طنابهای با فرم بطری نوشابه بر روی فلکههای کشش همان اثری را دارند که یک چاقوی دندانهدار روی یک تکه نان بیات دارد. آیا طنابهای مرطوب باید قبل از این که مشکلات آشکار شود، تعویض شوند؟
بله طناب فولادی آسانسور مرطوب باید فوراً تعویض شوند. آنها فلکهها را خراب میکنند، باعث مشکلات سرویسدهی میشوند و میتوانند در نهایت باعث وارد آمدن صدمه به مسافرین شوند. عملکرد سریع موجب جلوگیری از مسائلی با هزینههای سنگینتر خواهد شد.
چگونه رطوبت باعث زنگزدگی (Rouge) میشود؟
Rouge گرد قرمز رنگی است که بر اثر زنگ زدن فلز و ساییدگی روی آن تشکیل میشود. زنگزدگی همیشه از داخل به بیرون رخ میدهد و هنگامی اتفاق میافتد که عمر پیشبینی شده مغزی طناب فولادی پایان یافته باشد و یا رطوبت، نم و یا آب به مغزی طناب فولادی راه یابد.
آبی که روی طنابها مینشیند در چند روزی موجب زنگزدگی می شود. زنگزدگی هنگامی اتفاق میافتد که مغزی کنف خراب میشود و دیگر قادر به نگه داشتن رشتههای سیمی نمیباشد. کنف تجزیه میشود و رشتههای طناب شل و وارفته میشوند و از داخل به سایش یکدیگر میپردازند. این اصطکاک موجب سایش اجزای سالم رشتههای فولادی میشود،
از داخل رشتهها اکسیده میشوند و باعث پدید آمدن گرد قرمز یا زنگزدگی میشود.
طنابهای غیر کنفی و رطوبت
IWRC و مغزیهای کنف مصنوعی ، دارای مغزیهایی هستند که آب را جذب نمیکنند و یا تجزیه نمیشوند. آبی که در میان رشتههای این نوع طنابها نفوذ میکند میتواند باعث زنگزدگی شود، ولی میزان آن به اندازه طنابهای با مغزی کنف نیست. عملیات روغنکاری که در حال حاضر اجرا میشود، جای آب را میگیرد و به حل این مشکل برای انواع مغزیها کمک خواهد کرد. (به جز وقتی که یک طناب کاملاً خیس شده باشد.)
جلگیری از خیس شدن طناب فولادی با انبار نمودن مناسب قبل از نصب هیچ گاه طنابهای فولادی آسانسور را در جائی که در معرض محیط باز قرار میگیرد انبار نکنید. در حقیقت طنابها باید در داخل یک محیط بسته نه فقط برای جلوگیری از رطوبت بلکه برای جلوگیری از گرد و خاک و خاشاک انبار شوند.
سیمان، خاک و خاک اره میتواند با روغن روی سیم بکسل مخلوط شده که باعث ایجاد تنش اضافی بین رشتههای متحرک طناب شده و عمر مفید طناب را کم میکند. نقاط انباشته روی طناب در واقع ممکن است مخلوطی از انواع گرد و غبار و روغن موجود در محل باشد.
نتیجه
آب در هر صورتی به معنی ایجاد اشکال برای طناب فولادی میباشد. یادتان باشد برای به حداقل رساندن خرابی که از رطوبت به بار میآید و برای طولانیتر نمودن عمر طنابها، آنها را به موقع روغنکاری کنید، (از روغنکاری بیش از حد خودداری کنید) به خصوص قبل از تابستان و در محیطهای گرم و مرطوب.
روغنکاری سطحی بهترین دفاع شما در مقابل نفوذ رطوبت است، چرا که وقتی روغن در داخل مغزی نباشد، آب نفوذ نخواهد کرد. در نظر داشته باشید آب همیشه به دنبال راهی برای نفوذ به داخل میباشد. اگر یک طناب خیس شد، هر چه زودتر آن را تعویض کنید